Referans Faiz Oranı (IBOR) Reformları ve Geçiş Süreçleri

Referans Faiz Oranı (IBOR) Reformları ve Geçiş Süreçleri Hakkında Bilgilendirme

Değerli Müşterilerimiz,

Küresel piyasalarda finansal işlemler için kullanılan, USD Libor, EUR Libor, GBP Libor veya TR Libor gibi farklı para birimlerine dayalı bankalar arası referans faiz oranları (IBOR) kullanımı sonlandırılarak yeni referans faiz oranlarına geçiş yapılacaktır.

Bu bilgilendirme metni, finansal ürünlerde kullanılan referans faiz oranlarındaki önemli değişiklikler ve söz konusu referans oranların kullanımının sonlandırılmasına yönelik çalışmaların (Referans Faiz Oranı Reformu) yürütülmesi nedeniyle geçiş sürecine ilişkin bilgi vermek maksadıyla hazırlanmıştır.

Referans Faiz Oranları Nelerdir?

Referans Faiz Oranları; periyodik olarak ilgili otoritelerce kamuya açıklanan, genel olarak “IBOR” (USD LIBOR, EUR LIBOR, GBP LIBOR, JPY LIBOR, CHF LIBOR, EURIBOR, EONIA veya TRLIBOR vb.) olarak adlandırılan gösterge faiz oranlarıdır. Referans faiz ürünleri, başta türev ürünler, krediler vb. finansal ürünlerin faizlerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Referans Faiz Oranlarında Neler Değişecek?

Mevcut referans faiz oranlarının aktif piyasayı temsil etme gücünün azalması, Finansal İstikrar Kurulu’nun yürüttüğü Referans Faiz Oranı Reformu çerçevesinde İngiltere Finansal Yönetim Otoritesi’nin (FCA), 31 Aralık 2021 tarihinden itibaren IBOR’ u desteklemeyeceğini bildirmesi ile tüm finansal kuruluşlar ve firmaların alternatif referans faiz oranlarına geçmeleri ihtiyaç haline gelmiştir. İlgili finansal düzenleme kurumları, mevcut referans oranlardan farklı bir şekilde hesaplanan alternatif referans faiz oranları olarak geliştirilen risksiz faiz oranlarının (Risk Free Rate ;RFR) kullanılmasını teşvik etmektedir.

  • Tüm yayınlanan vadelerdeki Sterlin (GBP), Avro (EUR), İsviçre Frangı (CHF) ve Japon Yeni (JPY) para birimlerindeki LIBOR gösterge faiz oranları için yayınlanmanın sonlandırılacağı ya da sonlandırılmasa bile temsil kabiliyetinin ortadan kalkacağı tarih: 31 Aralık 2021
  • Amerikan Doları (USD) para birimindeki LIBOR gösterge faiz oranları için yayınlanmanın sonlandırılacağı ya da sonlandırılmasa bile temsil kabiliyetinin ortadan kalkacağı tarih:

1 hafta ve 2 aylık vadeler için: 31 Aralık 2021

Gecelik (overnight),1 aylık,3 aylık, 6 aylık ve 12 aylık vadeler için: 30 Haziran 2023

Alternatif Referans Faiz Oranları Nelerdir?

Aşağıdaki tabloda mevcut referans faiz oranları ile alternatif referans faiz oranlarına ilişkin özet bilgilere yer verilmiştir:

Mevcut Referans Faiz Oranı Yürürlükten Kaldırılması Planlanan Tarih Yeni Risksiz Faiz Oranı
USD LIBOR Gecelik(O/N),1/3/6/12 aylık vadeler için SOFR
30 Haziran 2023 (Secured Overnight Funding Rate/
1 hafta ve 2 aylık vadeler için Teminatlı Gecelik Faiz Oranı
31 Aralık 2021
EONIA 03 Ocak 2022 €STR
(Euro Short-Term Rate/
Avro Kısa Vadeli Faiz Oranı)
EURIBOR Hesaplama yönteminde değişikliğe gidilmiş olup, yürürlükten kalkması beklenmemektedir. EURIBOR
(Euro Interbank Offered Rate/
Avro Bankalararası Teklif Edilen Faiz Oranı)
EUR LIBOR 31 Aralık 2021 €STR
(Euro Short-Term Rate/
Avro Kısa Vadeli Faiz Oranı)
GBP LIBOR 31 Aralık 21 SONIA
(Sterling Overnight Index Average/
Sterlin Gecelik Endeks Ortalaması)
JPY LIBOR 31 Aralık 21 TONAR
(Tokyo Overnight Average Rate/
Tokyo Gecelik Ortalama Faiz Oranı)
CHF LIBOR 31 Aralık 21 SARON
(Swiss Average Rate Overnight/
İsviçre Gecelik Ortalama Faiz Oranı)
TRLIBOR 31 Aralık 2021* TLREF
(Turkish Lira Overnight Reference Rate/
Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı)
https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/179/tlref-turk-lirasi-gecelik-referans-faiz-orani
 *Henüz resmi duyuru yapılmamış olmakla birlikte geçiş için planlanan muhtemel tarihtir.

Müşterilerimize Olası Etkileri Nelerdir?

Dünya genelinde finansal işlemlerde kullanılan referans faiz oranlarının sonlanması, Bankamız nezdinde yapılan ve siz değerli müşterilerimizin taraf olduğu sözleşme ve işlemler üzerinde önemli etkilere sebep olabilecektir.
Örneğin;

  • Geçmiş dönemlerden farklı olarak alternatif referans faiz oranlarının yayımlanma sıklığı, hesaplama yöntemi veya uygulama şekli değişebilir. Hesaplama farklılıkları, gelecekteki bir işlemin değerini, fiyatını, maliyetini ve performansını önemli ölçüde etkileyebilir veya değiştirebilir.
  • IBOR’un yerine gelecek alternatif referans faiz oranlarının hesaplanma mantığının farklı olması sebebiyle mevcuttaki sözleşme referans faiz oranıyla alternatif sözleşme oranları arasında denklik sağlamak için alternatif faiz oranına bir miktar denkleştirme tutarı (adjustment spread) eklenmesi gerekebilir.
  • Ödenecek faizin ancak bir faiz dönemi sonunda belli olması gibi değişiklikler, ek maliyetlere ve operasyonel zorluklara yol açabilir.
  • Bu geçiş sürecinde herhangi bir referans faiz oranının açıklanmasının sonlandırılması durumunda düzenleyici kuruluşlar, söz konusu referansın aktif piyasayı temsil etmediğini duyurabilir. Bu durum, yedek faiz hükümleri içeren bazı sözleşmelerde yedek faiz hükümlerinin (fallback language) devreye girmesine, dolayısı ile atıfta bulunulan referans faiz oranının değişmesine yol açabilir.
  • Mevcut işlemlerinizin sözleşmeleri, referans faiz oranının geçici olarak kullanılmaması durumunda alternatif referans faiz oranının belirlenmesini sağlayan yedek faiz hükümlerini içerebilir. Bazı sözleşmelerde ise alternatif referans faiz oranı belirleme konusunda farklı düzenlemeler mevcut olabilir.
  • Alternatif referans faiz oranlarının kullanılması durumunda, ödenecek tutarlarda farklılıklar meydana gelebilir.
  • Mevcut referans faiz oranlarının yerine geçecek alternatif referans faiz oranları, işlemden işleme, üründen ürüne, ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Riskten korunmak için yapılan bir işlem, bu farklılıklar sebebiyle etkinliğini kaybedebilir.
  • Mevcut referans faiz oranından alternatif referans faiz oranına geçilmesi, vergisel, muhasebesel, yasal ve operasyonel risklere yol açabileceği için, farklı ülkelerde veya ürün piyasalarında oluşabilecek farklılıkların diğer finansal sözleşmelerinizi nasıl etkileyebileceği hususu dikkatlice irdelenmelidir.

Yasal Uyarı:

Referans Faiz Oranı Reformu ve Geçiş Süreci kaynaklı; yukarıda belirtilenler dâhil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere Bankamız herhangi bir sorumluluk ve taahhüt üstlenmemektedir. Faiz oranlarının yayımlanmasının tamamen sonlandırılması, sonlandırılmasa bile temsil kabiliyetinin ortadan kalkması, değişikliğe uğraması veya reformun ortaya çıkması tamamıyla idari makamların takdirinde olup bu sebeple herhangi bir değişiklik veya riskin ortaya çıkması, bunlar sonucu oluşacak olumsuz maddi durum veya reform veya sona erme dolayısı ile ortaya çıkabilecek maliyetler/giderler ile ilgili Bankamızın herhangi bir sorumluluğu veya taahhüdü bulunmamaktadır. İnternet  sayfasında yer alan işbu metin, sadece  bilgi amaçlı hazırlanmış olup referans faiz oranında meydana gelebilecek reformlar veya bu oranların sonlandırılması ile ilgili vergi, hukuk, yatırım, mevzuat veya muhasebe danışmanlığı amacı taşımaz ve bu bağlamda tüm bilgi ve riskleri kapsamaz. Bankamız, Referans Faiz Oranı Reformu, bu reform sonucunda nasıl adımlar atılması gerektiği ile ilgili danışmanlık ve tavsiyelerde bulunmamaktadır. Genel anlamda herhangi bir referans faiz oranının kullanılması, değiştirilmesi veya reformu veya bunlarla ilişkili risklerin önemi veya gerçekleşme ihtimali ile ilgili herhangi bir görüş beyan edilmemektedir. Sona erecek veya reforma uğrayacak faiz oranları ile ilgili yeni bir adım atmadan önce, vergi, hukuk, finans, muhasebe ve diğer konularda müşterilerimizin  kendi danışmanlarından bilgi alması ve gelişmeleri takip etmesi önerilmektedir. İşbu bilgilendirme metni, Bankamızın metni yayımladığı tarihteki mevcut gelişmeleri yansıtmakla birlikte, bu metnin yayımlanmasından itibaren önemli gelişmeler olmuş olabilir. Bankamızın bu bilgilendirme metninde yer alan bilgileri güncelleme veya düzeltme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu bilgilendirme metni, referans faiz oranlarının reformu veya sonlandırılması ile ilişkili belirli riskler dâhil olmak üzere, olası riskler hakkında uyarıda bulunmak veya bunları tanımlamak amaçlı Bankamız tarafından sağlanan herhangi bir sözleşme, iş anlaşması, sorumluluk reddi, açıklama veya diğer bilgilendirme beyanlarına halel getirmez ve bunlarla bağlantılı olarak değerlendirilmemelidir.

İlgili İnternet Siteleri:

LIBOR Gösterge Faiz Oranlarının Sonlandırılmasına İlişkin Duyurular:

SSS: